پتانسیل تجاری کالاهای بخش کشاورزی با هدف تشکیل بازار مشترک اسلامی: زیربخش های زراعت و باغداری

در این مطالعه پتانسیل تجاری کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در زمینه محصولات زراعی و باغی با هدف تشکیل بازار مشترک اسلامی مورد ارزیابی قرار گرفته است. اهداف این مطالعه تعیین زیر بلوک های بالقوه تجاری- اقتصادی با تأکید بر محصولات زراعی و باغی، ارزیابی پتانسیل تجاری کالاهای زراعی و باغی هر کشور عضو بلوک های بالقوه تجاری- اقتصادی، تعیین عوامل موثر بر مزیت نسبی مکانی محصولات زراعی و باغی و بررسی روابط و پتانسیل تجاری بین زیر بلوک های بالقوه در چارچوب تجارت کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی است. در جریان تحقیق، شاخص های مزیت نسبی تکامل یافته بالاسا و مزیت نسبی جغرافیایی محاسبه شده است. به منظور ارزیابی پتانسیل تجاری از مدل های جاذبه تجاری و روش برآوردی داده های تابلویی استفاده شده است. دوره ی زمانی مورد نظر از 1995 تا 2004 بوده است. نتایج حاکی از آن است که شباهت ساختار صادراتی کشورها می تواند در قالب یک بلوک صادراتی در بعضی از محصولات زراعی و باغی مطرح شود. روابط تجاری درون بلوکی برخی کشورها قوی تر از روابط تجاری خارج از بلوک آن هاست. به علاوه تاثیر متغیرهای مختلف بخصوص فاصله، بر پتانسیل صادراتی منفی است. با این حال، در برخی موارد اندازه بازار اثر منفی ضریب فاصله را تعدیل نموده است. در مجموع، تقویت یکپارچگی در زیر بلوک های موجود (اکو، شورای همکاری خلیج فارس) و امکان ایجاد زیربلوک های دیگر بر اساس همجواری که برخوردار از پتانسیل تجاری است، توان مبادله ای درون بلوکی را در اعضای سازمان کنفرانس اسلامی افزایش می دهد و زمینه ایجاد یک بازار مشترک اسلامی را فراهم می آورد. واژه های کلیدی: پتانسیل تجاری، مزیت نسبی آشکار شده، بازار مشترک اسلامی، محصولات زراعی و باغی، بلوک های اقتصادی، مدل جاذبه، مزیت نسبی جغرافیایی، سازمان کنفرانس اسلامی.